İnsan neden strese girer?
Stres sebepleri kişiden kişiye farklılık oluştursa da genellikle bu duruma yol açan belli başlı durumlar vardır. Bunları şöylece sıralayabiliriz:
Baskılandığını hissetmek
Çok sevdiği birini kaybetmek
Geçim problemi yaşamak
Boşanma ya da ayrılık gibi durumların yaşanması
Bir durum ile ilgili endişe etmek
Bir olay ile ilgili az kontrol sahibi olmak
Önemli bir hastalığa yakalanmak
Bunaltan sorumlulukları üstlenmek
Ayrımcılık, ırkçılık, ötekileştirme ya da tacize maruz kalmak
Stresin kişide görülen belirtileri neler?
Stres durumunda ilk olarak bireyin nefes alışverişleri hızlanır.
Kalp çarpıntısı görülebilir.
Cinsel performansta sorunlar yaşanabilir.
Ağızda kuruluk ve bu duruma bağlı olarak yutma problemleri görülebilir.
Beden ısısı artar, sıcak basmaları yaşanabilir.
Ellerin titremesi ve terleme görülebilir.
Mide bulantısı ya da mide yanması, hazmetmekte zorluk, kabızlık, ishal gibi sindirim sisteminde problemler yaşanabilir.
Kaslarda gerilme yaşanır, gerginlikten dolayı kaslarda ağrı ya da sızı oluşabilir.
Uyku problemleri yaşanabilir.
Bedende yorgunluk görülebilir.
Günlük yaşamda istem dışı diş sıkma sorunları meydana gelebilir, buna bağlı baş ağrısı yaşanabilir.
Kişilerin bu dönemde bağışıklık sistemi zayıflayabilir, sık sık rahatsız olabilir.
İnsanlar stres zamanlarında odaklanma sorunu yaşarlar.
Unutkanlık ve dalgınlık gibi problemler ile sürekli karşılaşılır.
Günlük hayatta sinirli ve endişeli hissedilir.
Birey kendisini üzgün, kızgın veya baskı altında hisseder.
Kaç türlü stres var?
1. Akut stres: Geçmiş zaman ve gelecek zaman aralığında meydana gelebilecek bir stres çeşididir. Saat dilimine, bulunulan zamana ve mekana göre farklılık gösterir. Sergilenen hareketlere göre bazı zamanlarda mutluluk verse de bazı zamanlarda da üzüntüye yol açabilir. Akut stresin öteki bir özelliği ise her kişide görülebilir, kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir olmasıdır.
2. Episodik akut stres: Stresi yaşamakta olan kişinin yaşamındaki tüm sorumluluklar kişiye özgüdür. Devamlı yoğun olarak çalışma eğilimindedirler. Bundan dolayı meydana gelen her probleme aşırı reaksiyon gösterirler. Hissettiklerini kontrol altında tutmakta güçlük çektiklerinden dolayı kontrol altına alamazlar. Episodik stres endişelenme durumuna da yol açar. Bunu yaşayan kişiler etrafındaki kişilere karşı mutsuz ve karamsar hareket etmektedirler.
3. Kronik stres: Özellikleri ile öteki stres çeşidi olan akut stresten farklıdır. Nedeni ise kişinin üzerinde ileri seviyede oluşturduğu olumsuz durumlardır. Zihinsel ve bedensel problemler oluşturabilir. Meydana gelen negatif durumlar ile mücadele etme yolları ararken kendiliğinden kronik stres meydana gelebilir.
Stres hangi hastalıklara davetiye çıkarır?
Stresten kaynaklı hastalıkların başında cilt rahatsızlıkları gelmektedir. Sedef hastalığı, egzama, akne ve benzeri cilt hastalıklarına yol açabilmektedir. Bu durumun ilerlemesi halinde cildi büyük düzeyde hasara uğratabilir.
Kilo sorunları ise stresten kaynaklı problemlerden bir diğeri olarak karşımıza çıkar. Strese bağlı fazla beslenme, günümüzde birçok kişinin şikayet ettiği bir hastalıktır. Kilo kaybetme de pek çok kişide görülmektedir.
Uyku problemleri ve stres arasında güçlü bir ilişki vardır. Uykusuzluk, gün içinde uykulu olma ve daha pek çok uyku sorunları bu olumsuz durumlardan kaynaklanabilir. Stresin yol açtığı hastalıklardan bir diğeri ise kardiyovasküler rahatsızlıklardır. Stresin kalp üzerinde oluşturduğu etkiler önemli bir noktaya ulaşabilir. Bunun ile birlikte stres, kalp hastalıklarında risk etkenleri arasındadır, stresi yaşamımızdan uzaklaştırmak sağlıklı olandır.
Stresle nasıl başa çıkabilirim?
Kişisel olarak uygulanacak bazı farklılıklar, stres ile mücadele etmede önemli bir rol oynar. Belirli bireysel alışkanlıkların gözden geçirilmesi, bu olumsuz durumun fiziki ve psikolojik faktörlerini azaltmaya yardımcı olabilir. Stresin zarar verici etkilerini kontrol altında tutmada yeni alışkanlıklara sahip olmak ve gündelik rutini değiştirmek önemlidir. Spor yapmak, meditasyon, nefes egzersizleri, sosyal etkinlikler ve benzeri faaliyetler ile stres azaltılabilir. Beslenmeye dikkat etmek, alkol ve tütün maddelerinin kullanımını azaltmak ya da tamamı ile kesmek stres ile mücadele etmede etkili olabilir. Bireyin yaşamında kontrol edebildiği şartların meydana gelmesi, sağlıklı bir adımdır.
Bu noktada uzmanından psikolojik destek almak, stresle baş etmenizde ve stresten kurtulmanızda size yardımcı olacaktır.
